≈ De Week van de Klank: een week vol activiteiten rond een “onzichtbaar”, maar wezenlijk onderdeel van ons leven
Sinds januari 2011 stelt de Week van de Klank elk jaar een reeks evenementen voor die draaien rond klank en geluid. Het doel is het publiek een betere kennis van geluid bij te brengen en alle betrokkenen in de maatschappij te doen inzien hoe belangrijk een geluidsomgeving is. De Week van de Klank wordt gedurende één week georganiseerd in Brussel, en de week daarop vindt ze plaats op verschillende locaties in Vlaanderen en Wallonië. Ze vormt een belangrijk ontmoetingsmoment voor artiesten, onderzoekers en publiek van over het hele land alsook op internationaal niveau.
De activiteiten gaan van lezingen, workshops, concerten, performances, luistersessies, klankinstallaties, geluidswandelingen, tot filmvoorstellingen en richten zich tot een ruim publiek. Het participatieve aspect is een prioriteit en mikt op de deelname van zoveel mogelijk mensen. De toegang tot alle activiteiten is dan ook gratis.
Op verschillende bekende en minder gekende locaties, gaande van klassieke concertzalen en museumzalen tot literaire plekken of locaties voor experimentele geluidskunst, zowel in de privésfeer als in de openbare ruimte, worden tal van concerten, performances, ateliers, geluidsinstallaties, lezingen, luistersessies en wandelingen georganiseerd, die per editie een nieuw thema elk op een eigen manier belichten en uitdiepen, en zowel reflectie als pure emotie opwekken.
Het publiek krijgt tijdens de activiteiten zoals gewoonlijk de kans om met artiesten in gesprek te gaan, zelf deel te nemen aan interactieve installaties en performances, of zelf aan de slag te gaan tijdens begeleide workshops en geluidswandelingen. Ook de allerkleinsten kunnen onder begeleiding kennismaken met diverse geluidspraktijken en zich op speelse manier creatief uitdrukken tijdens familiale workshops.
Alle evenementen van de Week van de Klank worden transversaal aangepakt, met een open, informatieve en didactische reflectie op vier gebieden: cultuur/klankcreaties, geluids- verspreiding, geluid in de leefomgeving, en gehoorgezondheid. Alle evenementen, waaronder lezingen, workshops, performances concerten, geluidsinstallaties, vertoningen, klankwandelingen, radiowerk, etc. Zijn erop gericht een zo ruim mogelijk publiek te bereiken.
≈ Doelstellingen
De Week van de Klank wil meer zijn dan een festival. Het is een maatschappelijk gebeuren dat verwondering, weerstand, hoop en verwachting op het gebied van geluid opwekt. Om een grotere impact te verwerven op het bewustzijn van de voor- en nadelen van geluiden in de omgeving, bestaat de taak van de Week van de Klank erin een ruim publiek in contact te brengen met het werk van geluidskunstenaars, -onderzoekers en –technici, stadsverantwoordelijken én met hoorspecialisten. Deze fundamentele en gedegen aanpak moet iedereen ertoe aanzetten zijn persoonlijke geluidsomgeving te verbeteren en veel kritischer te staan tegenover wat men hoort. Het is dus de bedoeling om ook niet-ingewijden te betrekken bij bepaalde kunstaspecten en klankproblemen (gehoorgezondheid, luisterkwaliteit,…), om met de deelnemers na te denken over de geluidsomgeving in de brede betekenis van het woord en in debat te treden over de kwaliteit ervan.
De Week van de Klank in België fungeert als schakel tussen kunstenaars, onderzoekers, KNO-specialisten, geluidstechnici, klankexperten, managers van concertzalen… én uiteraard het publiek. De Week van de Klank wil via haar uitgebreid programma een groter bewustzijn scheppen rond voor- en nadelen van de geluidsomgeving. Dankzij een week vol activiteiten (geluidscreaties, workshops, wandelingen, …) wordt een belangrijk doel bereikt: een zo ruim mogelijk publiek bewust maken van klank en geluid in hun omgeving, zodat men er tevens ook kritisch over kan nadenken en mee kan omgaan. Thema’s rond geluid die belangrijk zijn in onze samenleving, zoals gehoorgezondheid (gehoorschade veroorzaakt door geluidsoverlast), worden via de evenementen bespreekbaar gemaakt.
De Week van de Klank besteedt dus elk jaar aandacht aan maatschappelijke dimensies (lawaai op school, op het werk, in openbare ruimtes…), maar ook aan de geluidsomgeving in zijn culturele dimensies. Field recording bijvoorbeeld, heeft zowel met de leefomgeving als met geluidskunst te maken. Het ligt op de kruising van kunst en creatie, en een breder maatschappelijk bewustzijn. Mensen ontdekken een stadsomgeving en de dagdagelijkse geluiden daar, en verwerken die in een geluidscreatie, die op haar beurt door anderen kan worden beluisterd. Elk jaar organiseert De Week van de Klank een wedstrijd voor de beste field recording, in Brussel of daarbuiten. Tijdens activiteiten ontdekt het publiek tegelijk de openbare ruimte (een park, een groene wandeling, (vorig jaar de Botanique)…) maar ook originele klankkunst (auteurs die speciaal voor de week van de klank een nieuwe tekst schrijven voor een specifieke plaats, getuigenissen of verhalen die opborrelen vanuit een welbepaald decor…).
Vanaf de eerste editie steunt de Week van de Klank klankcreaties, buiten de gekende circuits van festivals en concerten. Er is plaats voor “work in progress”, maar er wordt ook “carte blanche” gegeven aan kunstenaars die een echte uitwisseling met het publiek bevorderen. Dwz, wij zorgen ervoor dat zij parallel aan hun werk, een workshop organiseren of hun creatieve werk en inspiratiebronnen bespreken en delen met het publiek. Het publiek ontmoet zo geluidsdeskundigen, klankkunstenaars die bereid zijn om in discussie te gaan met het publiek en te spreken over hun werk als bijvoorbeeld componist of geluidsingenieur. Daarnaast vinden er veel ‘ontdekking-workshops’ plaats die verband houden met de stem, met muziekinstrumenten, geluidsopname, muziekcompositie en -opname (samenstelling van opgenomen geluiden – tablet)… met een niet altijd ingewijd, maar wel breed publiek – een originele manier om het publiek te betrekken bij geluidskunst, waar het niet spontaan zou naartoe gaan.
≈ Algemene context
Het project van de Week van de Klank ontstond een tiental jaren geleden in Parijs, op initiatief van de Franse akoestische ingenieur Christian Hugonnet, om een zo breed mogelijk publiek te betrekken bij vragen rond klank en geluid, die anders uitsluitend in het milieu van professionelen besloten bleven. Inmiddels vindt “La Semaine du Son” plaats in verschillende landen van over de hele wereld. Sinds 2011 bestaat De Week van de Klank ook in België. De naam is beschermd en de leden ondertekenen een gemeen- schappelijk handvest, maar vervolgens kan elke partner zijn programma volledig autonoom invullen. Sinds 25 oktober 2019 staat de Week van de Klank, bij besluit van de Raad van Bestuur van de UNESCO, ook onder de auspiciën van de UNESCO. De vzw. Halolalune Production is de dragende structuur achter De Week van de Klank in België.